etik egoizm ne demek?
Etik Egoizm
Etik egoizm, ahlaki eylemin temelini bireyin kendi çıkarına dayandıran normatif bir etik teorisidir. Yani, bir eylemin ahlaki olarak doğru olup olmadığı, o eylemin bireyin kendi uzun vadeli çıkarlarına hizmet edip etmediğiyle belirlenir.
Temel İlkeler:
- Bireysel Çıkar Önceliği: Her birey, eylemlerini kendi çıkarını maksimize edecek şekilde yönlendirmelidir.
- Evrensel Kural Değil: Etik egoizm, herkesin her zaman başkalarının çıkarına hareket etmesi gerektiğini savunan evrensel bir kural değildir. Aksine, her bireyin kendi çıkarlarını ön planda tutması gerektiğini savunur.
- Bencil Davranış ile Karıştırılmamalıdır: Etik egoizm, mutlaka bencilce, başkalarını umursamaz davranışları teşvik etmez. Bazen, başkalarına yardım etmek bireyin kendi uzun vadeli çıkarlarına hizmet edebilir (örneğin, toplumsal düzenin korunması, itibar kazanılması gibi).
- Rasyonel Çıkar: Etik egoizm, genellikle rasyonel çıkarı vurgular. Yani, bireyin kısa vadeli zevkleri yerine uzun vadeli mutluluğunu ve refahını göz önünde bulundurması gerekir.
Eleştiriler:
- Çıkar Çatışmaları: Etik egoizmin en büyük eleştirilerinden biri, bireylerin çıkarları çatıştığında ortaya çıkan sorunlara çözüm sunamamasıdır.
- Ayrımcılık ve Adaletsizlik: Bazıları, etik egoizmin ayrımcılığa ve adaletsizliğe yol açabileceğini savunur, çünkü güçlü bireyler kendi çıkarlarını zayıfların zararına olacak şekilde koruyabilirler.
- Ahlaki Sezgilerle Çelişki: Birçok insan, etik egoizmin ahlaki sezgileriyle çeliştiğini düşünür. Özellikle, başkalarına yardım etme, fedakarlık yapma gibi davranışların ahlaki değerini reddetmesi eleştirilir.
Önemli Konular: